Phương Tri Ý bị một màn trước mắt làm cho sững sờ tại chỗ, hồi lâu vẫn chưa hoàn hồn. Mãi đến khi bóng dáng của hai người kia đã biến mất hẳn trong dòng người hỗn loạn, cô mới khẽ cụp mắt, nhẹ tay mở chiếc quạt giấy vừa được đưa cho.
Chiếc quạt đã ngả màu theo thời gian, nhưng từng nét bút lông mềm mại, mực đậm sắc tàn trên bề mặt vẫn rõ ràng như mới. Một mùi hương thoang thoảng của giấy cũ hòa quyện với mùi gỗ nhẹ nhàng lan tỏa, đưa cô trở về với những ký ức xưa cũ. Chính giữa là bức họa sơn thủy, nét vẽ phiêu dật mà có hồn, như ẩn chứa cả một thế giới. Cuối góc, dấu son hình vuông đỏ tươi, khắc rõ từng nét, như một lời khẳng định về nguồn gốc của nó.
Ngón tay Phương Tri Ý khẽ lướt trên dấu ấn đỏ, mắt hơi nheo lại. Lời cha dặn dò về cách nhận dạng dấu triện trong những buổi nhàn đàm chợt hiện về rõ mồn một: "Triện khắc trên gỗ, mặt cắt có thể hơi thô nhưng cạnh nét vẫn sắc lẹm – đó là dấu hiệu của người thợ dùng d.a.o cứng, xuống tay dứt khoát, không chút do dự. Mực chu sa pha dầu khi để lâu sẽ hơi loang nhẹ, nhưng tuyệt nhiên không mất nét, vẫn giữ nguyên sự tinh tế. Loại mực này là mực cổ truyền, giờ đây hiếm người biết cách chế tác. Dấu in xuống có độ lún vừa phải, chứng tỏ người đóng triện có tay nghề vững vàng, không run, không lệch dù chỉ một li."
Giấy này là giấy gió Tô Châu, loại giấy nhẹ mà dai, chạm tay vào hơi ram ráp, nhưng khi đưa lên ánh sáng thì thấy rõ từng thớ xơ xếp đều như tơ lụa. Chỉ có những làng nghề truyền thống lâu đời mới làm ra được loại giấy đặc biệt này. Người thời nay, nếu không có kiến thức, chưa chắc đã phân biệt nổi.
Nét bút khí mạch liền mạch, lực đạo vừa đủ, chỗ mạnh chỗ nhẹ đều mang ý vị sâu xa, không phải tay phường vẽ bình thường mà có thể mô phỏng. Cảnh trong tranh tĩnh lặng nhưng lại ẩn chứa sự chuyển động, dùng mực đơn sắc mà tạo chiều sâu thăm thẳm. Đây là bút pháp của bậc lão luyện, là tâm huyết của người đọc sách thực học, chứ không phải thứ hàng làm cho có. Vật như vậy, người hiểu sẽ biết trân trọng. Kẻ không hiểu, dù có cầm trên tay cũng chỉ coi như thứ đồ cũ vứt đi mà thôi.
Ngày đó, cô chỉ nghe cho có lệ, nghĩ bụng những kiến thức này có lẽ chẳng bao giờ dùng đến. Nào ngờ, hôm nay lại hữu ích đến vậy. Là con nhà thư hương, cha mẹ cô đều tinh thông cổ vật, nên những gì cha mẹ nói sẽ không sai. Vậy thì, thứ này... là hàng thật sao?
Phương Tri Ý mím môi, ánh mắt vẫn không rời chiếc quạt đang nằm gọn trong lòng bàn tay. Cô cảm thấy có chút buồn cười.
Thứ này, cứ thế... trở thành của mình sao?
Thật kỳ lạ. Cô chưa từng có ý định lừa gạt ai, càng không có tâm tư khoe khoang hay tỏ vẻ đáng thương. Chỉ là, thuận theo hoàn cảnh mà hành xử – nói ít lời, nhưng đủ tình, đủ lý, đủ để chạm đến trái tim người khác, khiến họ không thể nảy sinh ác ý.
Không ngờ lại có thể vô tình "lừa" vật này đến tay.
Phương Tri Ý vội vàng gấp gọn chiếc quật lại, cất vào rương quần áo nhỏ của mình, đặt ngay cạnh chân và luôn dùng chân chạm vào để giữ cho nó an toàn,
Thật ra, trên chuyến tàu lửa này, chẳng mấy ai để ý đến những món đồ như chiếc quạt. Trong thời đại này, bất kể là đồ cổ hay vật phẩm quý giá đến mấy, trong mắt người thường, chúng còn không bằng hai cái bánh bao chay trắng tinh, đủ để lấp đầy cái bụng đói.
Dù vậy, cô vẫn cảm thấy cẩn thận không bao giờ là thừa. Dù sao, thân thể này của cô vẫn chưa hoàn toàn bình phục. Đánh không lại, chạy cũng chẳng nổi, "cẩn tắc vô áy náy" vẫn là thượng sách.
Lưu Tuệ Trân nhìn chiếc quạt, trong mắt bà, nó chỉ là một thứ đồ lỉnh kỉnh, cũ kỹ, chẳng đáng giá là bao. Thoáng chốc bà định bảo Dạng Dạng vứt đi cho khuất mắt, nhưng rồi lại nghĩ bụng: Thôi, nhỡ trên xe có khi vẫn cần dùng đến thì sao.
Tuy vậy, bà vẫn thầm nghĩ, cái quạt ấy cũ rích thế kia chắc cũng chẳng mát mẻ gì. Lại thêm việc lát nữa Dạng Dạng còn phải ngồi xe một mình, mà con bé vốn điệu đà, thích cái đẹp. Thế là, bà tính bụng, đợi đến Dung Thành, nhất định phải mua cho Dạng Dạng một chiếc quạt nan bồ đài thắt lụa đỏ thật đẹp. Còn bà, bà đã có tờ báo cũ gấp thành quạt, thay phiên quạt cho ba đứa nhỏ. Thật chẳng có gì tiện bằng tờ báo, tuy hơi xấu xí, nhưng cái chính là dùng được. Hơn nữa, không dùng nữa thì vo tròn lại nhét vào túi cũng chẳng tốn chỗ, tiện lợi biết bao nhiêu.
Xe lửa chạy được mấy tiếng đồng hồ, trời đã tối mịt, cái nóng ban ngày cũng dịu đi nhiều. Đồng Nguyên và Minh Linh, đã dựa vào nhau ngủ say sưa. Lưu Tuệ Trân nhẹ nhàng lấy một chiếc áo khoác đắp lên người chúng, rồi quay sang Phương Tri Ý vẫn đang chống cằm ngẩn ngơ nhìn ra khung cửa sổ đen kịt, hỏi nhỏ: “Dạng Dạng, con ngồi có khó chịu không? Nếu thấy bí bách thì đứng dậy đi lại một chút, hoặc là nằm ra ghế ngủ một lát đi con.”
Phương Tri Ý lắc đầu nhẹ, thực ra cô cũng không thấy khó chịu lắm, chỉ là cơ thể hơi mệt mỏi sau chặng đường dài. “Dạ, con đứng dậy đi lại một chút ạ.”
“Được, con cứ đi lại loanh quanh chỗ ngồi thôi nhé, đừng đi xa. Lát nữa trong xe đèn sẽ tắt, dì đi rót nước ấm cho các con.” Lưu Tuệ Trân vừa nói vừa liếc nhìn hai đứa nhỏ đang ngủ say sưa, rồi lại nhìn cốc nước của Dạng Dạng thấy đã vơi. Đêm xuống, đèn trong xe sẽ tắt, cái lò than ở giữa mỗi toa xe cũng sẽ bị dập lửa, nửa đêm sẽ không còn nước ấm nữa. Bà lo bọn trẻ khát, nửa đêm không có nước ấm uống, nên phải chuẩn bị sẵn trước.
Phương Tri Ý gật đầu, hiểu ý: “Dạ vâng, dì Tuệ Trân cứ đi đi ạ, con sẽ đi lại tại chỗ, tiện thể trông chừng Đồng Nguyên và Minh Linh.”
Trên những chuyến tàu thời này, chuyện trộm cắp và bọn buôn người chẳng phải là hiếm. Hai đứa nhỏ lại đang ngủ say, nhất định không thể rời mắt khỏi chúng. Dì Tuệ Trân từ sáng sớm đã phải lo toan mọi thứ, đến giờ này hẳn đã rất mệt mỏi rồi. Bản thân Phương Tri Ý lúc này thân thể còn yếu ớt, không giúp được dì nhiều, nhưng ít nhất cũng có thể trông nom hai đứa em.
Cô gái nhỏ này tuy thân thể yếu ớt nhưng đầu óc lại rất thông minh, nhanh nhẹn. Bà nhớ lại buổi chiều, ngay cả bà cũng chưa biết phải làm thế nào để đuổi hai kẻ phiền phức kia đi, thì con bé đã dùng cách mềm mỏng, khéo léo đến mức khiến họ phải tự động bỏ đi, lại không gây ra bất kỳ sự xì xào, bàn tán nào từ những người xung quanh. Có Phương Tri Ý trông nom mấy đứa nhỏ, bà hoàn toàn yên tâm xách mấy chiếc phích nước ấm, bước nhanh về phía căn phòng nhỏ ở đầu toa xe.
Chỉ còn nửa tiếng nữa là đèn sẽ tắt, người đi rót nước đông nghịt, xếp thành một hàng dài. Một tiếp viên tàu đang trông coi lò than, liên tục đun nước, sau đó xách từng phích đầy nước nóng đi tới giúp mọi người rót, miệng không ngừng nhắc nhở: "Mấy ông mấy bà cẩn thận kẻo bỏng! Đừng chen lấn! Nước nóng đó!"
Lưu Tuệ Trân kiên nhẫn xếp hàng khoảng mười phút, cuối cùng cũng rót đầy cả ba chiếc phích. Khi ôm chúng quay về chỗ ngồi, bà thấy Dạng Dạng đang cẩn thận đắp lại quần áo cho Đồng Nguyên và Minh Linh. Bà đặt phích nước lên chiếc bàn nhỏ, rồi lấy từ hành lý ra hai bộ quần áo, một bộ xếp thành hình chiếc gối nhỏ đặt ở đầu ghế, đoạn nói với Phương Tri Ý: “Dạng Dạng, tối con cứ nằm trên ghế mà ngủ đi. Dì sẽ cùng Đồng Nguyên và Minh Linh chen chúc.”
Phương Tri Ý nhìn sang Đồng Nguyên và Minh Linh đã gần như chiếm hết chỗ trên ghế. Dì Tuệ Trân nếu có chen vào thì cũng chỉ còn một chút mép ghế. Như vậy đừng nói là ngủ, ngay cả ngồi cũng cực kỳ khó chịu, cô vội nói: “Dì Tuệ Trân, chúng ta cứ ngồi chung một chỗ ạ.”
“Ngồi thì con làm sao ngủ được?” Lưu Tuệ Trân nhíu mày.
“Chúng ta cứ tựa vào nhau ngủ như Đồng Nguyên và Minh Linh ấy ạ.” Phương Tri Ý gợi ý, giọng đầy kiên quyết.
“Không được đâu. Thân thể con yếu ớt, như vậy chắc chắn không ngủ được đâu con. Con cứ nằm mà ngủ đi.” Lưu Tuệ Trân nhìn Phương Tri Ý, trong ánh mắt bà tràn đầy sự thương xót. Nếu là trước kia, đừng nói giáo sư Phương, ngay cả mấy anh trai của Dạng Dạng cũng có thể mua cho con bé một vé nằm thoải mái. Nhưng giờ tình hình đã khác, bản thân bà cũng chẳng có bản lĩnh lớn lao gì, chỉ có thể cố gắng hết sức để con bé được thoải mái hơn một chút.
Bà nghĩ thầm, nếu Dạng Dạng cũng khỏe mạnh như hai anh em Đồng Nguyên và Minh Linh thì bà chen chúc một chút cũng chẳng sao. Nhưng cô gái nhỏ này thân thể vốn dĩ đã không tốt, mới lên xe có mấy tiếng mà khuôn mặt nhỏ nhắn đã trắng bệch ra rồi, cứ mệt mỏi thế này thì sợ thân thể không chịu nổi.
Lưu Tuệ Trân còn định từ chối, nhưng một thím vừa đi lấy nước nóng về, tình cờ nghe được câu chuyện, bèn mở lời khuyên: “Này cô em, tôi thấy con bé nhà cô nói có lý đấy. Chẳng phải cô còn đang mang bầu sao? Cũng không thể mệt mỏi quá đâu.”
Nghe người ta nói vậy, Lưu Tuệ Trân mới giật mình nhớ ra mình đang "mang bầu", tuy là giả, nhưng nghĩ đến mình đã ngoài bốn mươi tuổi rồi mà còn phải đội cái thân phận bà bầu này, bà bỗng thấy mặt nóng bừng bừng. Phương Tri Ý phát hiện dì Tuệ Trân có chút ngượng ngùng, gương mặt phiếm hồng nhè nhẹ, cô mím môi cười cong mắt, kéo tay bà nói: “Dì Tuệ Trân nghe thấy không ạ, dì cũng không thể mệt mỏi quá đâu nhé!”
Lưu Tuệ Trân cúi đầu nhìn nụ cười của Phương Tri Ý, đôi mắt đen láy chớp chớp, trông thì đơn thuần ngây thơ nhưng thật ra lại tinh quái vô cùng.
“Được được được, vậy tối nay dì ôm Dạng Dạng ngủ vậy.” Lưu Tuệ Trân đành chịu thua. Bà cũng không muốn dây dưa mãi với Phương Tri Ý, sau khi đã quyết định, bà nhanh chóng ngồi xuống, rồi bảo Phương Tri Ý cởi giày trên chân ra, đặt đầu lên đùi mình, còn chân bà thì gác lên túi hành lý đặt trên vách tàu. Như vậy chân sẽ thoải mái hơn, người cũng không bị gò bó.