Phương Tuấn Khanh khẽ gật đầu, giọng ông trầm xuống:
“Tây Bắc dẫu khắc nghiệt, nhưng ít ra nơi đó còn có lão đại , lão nhị . Nếu không, con bé bị phân về nông thôn hẻo lánh, không thuốc không thầy… Em biết đấy, với thân thể như vậy, chỉ một trận sốt mà không được chăm sóc thuốc thang đầy đủ thôi cũng đủ lấy mạng.”

Nơi đất khách, chẳng người thân thích, nghĩ đến đó, tim ông lại se lại.

“Chừng nào phải đi?” — Đoan Ngọc hỏi, giọng nhẹ như sợ chính mình cũng không gánh nổi câu trả lời.

“Sớm thôi. Càng chậm càng nguy hiểm.”

Ông mở bao công văn cũ kỹ Chu Thừa Khang mang đến khi nãy, lấy ra hai củ sâm được bọc cẩn thận trong lớp báo đã vàng ố. Tay ông khẽ vuốt qua lớp giấy, ánh mắt thoáng qua chút đau lòng:

“Đây là anh nhờ Thừa Khang tìm giúp. Sâm núi lâu năm, của một nhà địa chủ xưa kia tích trữ. Nghe nói dạo này nhà họ cũng khó khăn quá, mới đem ra bán. Dạng Dạng đến nơi đó, nếu có thể tẩm bổ, điều dưỡng tốt… thì chưa chắc đã không khá hơn.”

Từng việc nhỏ, ông đều đã tính sẵn. Từng bước, từng bước, đều là ông âm thầm chuẩn bị — chỉ mong cho con gái có một con đường sống, dù gian nan cũng phải còn lại chút ánh sáng.

Đoan Ngọc cúi đầu nhìn hai củ sâm trên tay, củ nào cũng chắc nịch, rễ gân cuốn chặt, nhìn qua là biết quý. So với những thứ vợ chồng bà từng gom góp suốt mấy năm, đây đúng là hàng hiếm.

Bà khẽ thở ra, tay nhanh chóng bọc lại gói thuốc bằng lớp báo cũ, từng động tác đều cẩn thận, như thể sợ khí thuốc quý giá sẽ tan vào gió.

“Chờ con tỉnh lại, chúng ta nói rõ với nó.” Bà ngẩng đầu, giọng đã không còn run như ban nãy, ánh mắt hiện lên vẻ quả quyết, “Đúng lúc vợ chồng lão Trần bên cạnh chuẩn bị đưa hai đứa nhỏ về Dung Thành nghỉ hè, ta nhờ họ đưa con đi một đoạn. Dẫu sao cũng có người thân quen bên cạnh, đỡ lo hơn.”

Dù là nữ tử Giang Nam, dáng dấp dịu dàng, giọng nói ôn hòa, nhưng tính bà chưa từng mềm yếu trước việc lớn. Gặp biến cố có thể hoảng loạn lúc đầu, nhưng trấn tĩnh lại rồi, lập tức suy xét chu toàn, không để sót một mắt xích nào.

Dạng Dạng mới mười sáu, từ nhỏ đã được nâng niu như ngọc trong tay, chưa từng rời khỏi mẹ nửa bước. Giờ bảo con bé đơn độc lên đường, lòng mẹ sao không đau? Nhưng thời thế không dung tha cho sự mềm yếu. Nếu không sớm hành động, e rằng cả một con đường sống cũng không còn.

Phương Tuấn Khanh đứng bên cạnh, lặng lẽ gật đầu. Lời vợ nói, ông đã nghĩ đến từ lâu. Những ngày này, ông nghe quá nhiều chuyện — gần đây nhất là chuyện nhà lão Lưu , mới hôm trước vừa bị người của Cách Ủy mang đi giữa đêm. Hai đứa con trai bị đưa thẳng xuống vùng sâu, đến lúc đó thì muốn cứu cũng không có đường mà xoay sở.

Trước thời cuộc loạn lạc, chỉ có hành động trước một bước, mới còn cơ hội bảo vệ người thân.

Phương Tuấn Khanh đứng đó, nhìn thê tử cắn môi đến bật máu, đôi mắt hoe đỏ không dám rơi lệ, lòng ông như bị ai bóp nghẹn, từng thớ thịt đều thắt lại. Ông biết rõ, bà chưa từng trách ông một lời, nhưng chính sự im lặng ấy lại khiến ông thấy mình tội lỗi hơn bất cứ lời oán than nào.

Lý Đoan Ngọc, vợ ông — nhỏ hơn ông ba tuổi, là con nhà thư hương Giang Nam, dáng vẻ đoan trang, tính tình hiền hậu, từ nhỏ đã đọc thi thư lễ nghĩa. Sau này ra công tác, được phân vào cơ quan văn hóa địa phương, tuy không cao chức trọng quyền, nhưng cũng xem như có chút thể diện trong xã hội. Vợ chồng đồng tâm, con cái đứa nào cũng hiếu học ngoan ngoãn, chỉ có cô con út thể nhược nhiều bệnh, còn lại đều không khiến ông bà phải bận lòng. Nhà tuy không giàu có, nhưng hòa thuận êm ấm, có tiếng là một gia đình gương mẫu trong đơn vị. Cũng chính vì cuộc sống trôi qua nhẹ nhàng , vợ ông nhìn trẻ hơn rất nhiều so với những người đồng niên .

Ấy vậy mà chỉ trong chưa đầy một tháng, từ ngày cái tên ông bị đưa vào danh sách “xét duyệt tư tưởng”, bao nhiêu sóng gió đột nhiên ập tới, khiến người đàn bà xưa nay vốn dịu dàng như nước cũng tiều tụy thấy rõ. Gò má bà đã hóp lại, quầng mắt thâm sâu, tóc mai điểm bạc — tất cả đều vì ông mà ra. Nhìn bà như vậy, lòng ông như bị d.a.o cắt.

Giá như… năm ấy ông đừng tham gia vào báo cáo đó .

Khi ấy, ông mới ngoài ba mươi, khí huyết phương cương, dốc lòng mong muốn bảo vệ cội nguồn đạo học, chống lại những luồng tư tưởng lệch lạc đang âm thầm trỗi dậy. Bài báo cáo ấy từng được giới trí thức tán thưởng, từng là niềm kiêu hãnh lớn nhất của ông.

Nhưng ai ngờ, nay lại trở thành tang chứng buộc tội “duy tâm phản động”, bị liệt vào danh sách phải thanh lọc. Hồ sơ đã được gửi lên Uỷ ban Cách mạng , từng chữ từng câu trong bài viết cũ giờ thành lưỡi d.a.o treo lơ lửng trên đầu cả gia đình.

Đến lúc này, Phương Tuấn Khanh mới thực sự cảm nhận được: cái giá cho một lý tưởng, đôi khi không chỉ là sự nghiệp, mà còn là tự do, là danh dự, là an nguy của cả những người ông thương yêu nhất.

Vợ con ông , họ có tội gì đâu ? Có chăng chỉ là vì ông mà bị đưa vào diện có liên hệ , bị giám sát , bị hạn chế quyền lợi , đáng sợ nhất là họ sẽ bị đưa đi lao động cải tạo tập thể theo diện “giám sát giáo dục” tại nông thôn, theo ông .

Lý Đoan Ngọc, dù lòng đang loạn như tơ vò, vẫn ép mình phải bình tĩnh. Bà biết, lúc này, người đang gánh cả gia đình trên vai không ai khác ngoài chồng bà. Khóc cũng chẳng thể đổi được gì, oán trách cũng chỉ khiến ông thêm khổ sở. Vậy nên, bà nuốt nước mắt ngược vào trong, cố gắng nở một nụ cười dịu nhẹ, rồi khẽ hỏi:

“Vậy… Dạng Dạng, thật sự chỉ còn con đường đi Tây Bắc sao?”

Giọng bà run run, như sợi chỉ mảnh giữa gió đông, chạm nhẹ là đứt. Ba chữ “Dạng Dạng” vừa thoát ra, tim bà đã như bị ai bóp chặt.

Cái tên “Dạng Dạng” ấy — là do chính bà đặt.
Năm đó mang thai con bé , lòng bà chỉ có một nguyện ước giản đơn: mong con gái được sống một đời bình yên, thong dong, từng ngày đều trôi qua êm đềm như ánh nắng dịu buổi sớm mai. Vì thế mà chọn chữ “Dạng” — mang ý điềm tĩnh, tỏa sáng, nhẹ nhàng mà an lành.
Nào ngờ đâu vận mệnh con bé, tựa như cánh diều vừa bay cao đã bị gió lớn quật xuống. Chữ “điềm tĩnh” kia chưa kịp thành hình đã bị những trận cuồng phong của thời thế cuốn đi, xé rách từng mảnh, rồi vùi sâu dưới lớp bụi đỏ thời cuộc đang cuộn trào không ngớt.